Paradijselijk Palawan & Betoverend mooi Myanmar!

Filipijnen
Na een vlucht van een uurtje was ik in Puerto Princesa, de hoofdstad van het eiland Palawan. Ik had deze vlucht in Manila maar ternauwernood gehaald. Ik was door eigen slechte planning al laat op het vliegveld. Maar omdat ik geen geprint ticket kon laten zien wilden ze me de vertrekhal niet direct inlaten. Na een tijdje aandringen werd ik door iemand met een wat hogere rang alsnog doorgelaten en haalde ik de vlucht uiteindelijk toch nog. Ik moest even wennen aan het laten zien van een geprint ticket, die vraag had ik al jaren niet meer gehad. Welkom in Azië zal ik maar zeggen. 

Sabang 
Vanuit Puerto Princesa ben ik met een busje in 1,5 uur verder gegaan naar het plaatsje Sabang. Op het busstation kwamen er om de zoveel tijd verkopers langs om van alles te verkopen. Dit herken ik vanuit andere Aziatische landen. Na Australië is de cultuurshock even groot als vanuit Nederland. Het plaatsje Sabang heeft een lekker strand en ook mijn accommodatie lag vlak bij het strand met uitzicht op het strand. Het was verder een simpel hutje, maar meer heb je hier eigenlijk ook niet nodig. De zee heeft hier een flinke golfslag. Ik kon weer even ouderwets in de golven springen. Ik heb het hier verder lekker rustig aan gedaan. De Filipijnen voelen een beetje als een vakantie midden in de reis.  

Underground River 
Vlakbij het plaatsje Sabang heb ik nog wel de Underground River bezocht. Deze rivier die door een grote grot heenloopt is verkozen tot 1 van de 7 natuurlijke wereldwonderen. Na het nodige papierwerk (daar zijn ze in Azië dol op) ging ik met een groepje mee in een bootje tot aan de ingang van de Underground River. Het bootje was voor mij heel herkenbaar met drijvers aan de zijkanten. Het televisieprogramma Expeditie Robinson is meermaals opgenomen in de Filipijnen en daar komen  deze bootjes vaak in voor. Met een kleiner bootje gingen we de Underground River op. Het is bijzonder om een grot in te varen. De rivier is ruim 8 kilometer lang en wij kregen de 1e 2 kilometer te zien. Daarachter is het niet meer toegankelijk voor bootjes zonder schade aan te richten. Op het diepste punt is de rivier 9 meter diep. In de grot zijn meerdere allerlei rotsformaties te zien. Met een beetje fantasie wist de gids allerlei rotsen te benoemen.  

Port Barton 
3,5 uur met een busje verder was ik in het plaatsje Port Barton. Ook dit plaatsje is aan het strand gelegen. Het is alleen al een stuk groter en drukker op deze plek. Maar ook hier kun je lekker het strand op. Met zonsondergang krijg je net als in Sabang een mooie voorstelling te zien van diverse roodachtige kleuren die in combinatie met de wolken voor een mooi schouwspel zorgen.  
De grootste attracties liggen hier echter voor de kust. Er zijn hier diverse eilandjes voor de kust gelegen met mooie stranden en riffen. Ik ben 1 dag meegeweest met een bootje. Op een aantal plekken konden we snorkelen. De kwaliteit van het koraal was hier gelukkig nog erg hoog. De strandjes boven water waren ook van grote schoonheid. Qua witheid zijn de stranden in Australië mooier, hier zorgen onder andere de palmbomen en de dichte begroeiing voor een wat tropischer beeld. Het laatste eiland was meer een soort van grote zandbank. Het was een lekker dagje op het water. 

El Nido 
De laatste bestemming van Palawan was El Nido. Als ik de verhalen moest geloven zou dit mijn mooiste bestemming op Palawan moeten zijn. En het plaatsje ligt inderdaad prachtig vlakbij grote limestone kliffen. Maar ook hier liggen de hoogtepunten voor de kust. Er liggen vele kleine eilandjes met mooie strandjes en vele limestone rotsformaties voor de kust van El Nido. 
Ook hier ben ik een dagje meegeweest naar de diverse eilandjes voor de kust. Het landschap was direct herkenbaar voor me. Expeditie Robinson is een aantal keren opgenomen op de kleine eilandjes voor de kust van El Nido. We hebben hier onder andere Hidden Beach en Secret Beach bezocht. De naam slaat niet op het feit dat men deze stranden niet zou weten te vinden. Maar de ligging is wel beschut. En Secret Beach is met vloed niet zo makkelijk te bereiken omdat de opening in de rotsen dan niet open is. De boottocht tussen de eilandjes met de rotsformaties was echt prachtig. Op de terugweg was de zee wel een stuk ruwer. Op een laatste eiland was wat meer ruimte om een wat groter strand af te lopen. Op het einde van het strand kon ik het landschap nog even rustig in me opnemen. 
 

De dag erop had ik afgesproken om op 3 verschillende plekken te gaan duiken. Helaas kwam er plots een forse verkoudheid opzetten. En verkoudheid en duiken gaat niet samen. Er kunnen diverse holtes verstopt raken wat tot verwondingen kan leiden. Na het afzeggen van de duik in de ochtend ben ik terug naar de kamer gegaan omdat ik me ook niet heel fit meer voelde. De verkoudheid maakte me niet doodziek, maar wel een stuk minder fit dan gewenst.  Ook de dag erop heb ik het nog heel rustig aan gedaan, omdat ik me nog niet top voelde. Aan het einde van de dag voelde ik me gelukkig weer iets beter en kon ik nog even van het uitzicht genieten. 

Terug in Bangkok  
De ochtend erop om 5 uur ging de wekker. De 2 dagen rust hadden me gelukkig goed gedaan, want ik voelde me gelukkig een stuk beter. Om 8 uur vloog ik in een uurtje terug naar Manilla. Een paar uur later had ik een aansluitende vlucht naar Bangkok. De vlucht stond op tijd klaar om op te gaan stijgen. Maar door de slechte logistiek op het vliegveld vertrokken we uiteindelijk pas ruim een uur later. Ik ben 2 keer aangekomen en 2 keer vertrokken op het vliegveld. Steeds was er vertraging door de drukte, structureel klopt er echt iets niet op dit vliegveld. 
 

Bangkok is een bijzondere bestemming voor me omdat het ruim 10 jaar geleden mijn eerste bestemming was als backpacker. Ik verbleef in hetzelfde gebied als destijds. Er is weinig veranderd in dit deel, wellicht dat het nog wat drukker is met toeristen dan destijds. De volle dag in Bangkok besloot ik het nog rustig aan te doen. Na de 2 niet fitte dagen in El Nido en de lange reisdag die ik achter de rug had leek het me verstandiger om het even rustig aan te doen. 
 

Mandalay 
Is de 2e stad van Myanmar. Hier heb ik 2 nachtjes doorgebracht. In de stad zijn een aantal mooie boeddhistische tempels te vinden die ik tijdens een wandeling heb bezocht. Er zaten hele mooie tempels bij. Het voelde ouderwets om in Azië op blote voeten door de tempels rond te lopen. Ik blijf het bijzonder vinden wat ze aan tempels hebben in Zuid Oost Azië. Een deel van de wandeling ging langs een gracht met daarachter de plaats waar het oude koninklijke paleis is te vinden. De buitenkant deed me denken aan de verboden stad in Peking. Het paleis heb ik verder niet bezocht. Ik koos ervoor om de Mandalay Hill te beklimmen. Onder aan de heuvel is een tempel waar de klim begint. Hier moest ik direct de schoenen uitzien. De hele klim heb ik vervolgens op blote voeten gelopen. Onderweg passeer je diverse boeddhistische tempels en boven aangekomen heb je dan een mooi uitzicht over de stad en de eerder bezochte tempels. Ook was de zonsondergang hier mooi te zien. 

Met de boot naar Bagan 
Na de dag in Mandalay was het tijd om door te reizen naar Bagan. Er zijn diverse  manieren om deze reis af te leggen en ik had gekozen om met de boot te gaan. Vroeg in de ochtend voor de zon op was gingen we op pad. Vlakbij de stad was het zeer druk met boten die van alles vervoeren. Na een tijdje was daar de zonsopkomst. Deze was echt prachtig te zien met een mooie weerspiegeling in het water als extra attractie. Ook passeerden we een heuvel met opnieuw diverse boeddhistische bouwwerken. Daarna kregen we een ontbijt op de boot. Er was lekker veel ruimte op de boot omdat deze lang niet vol was geboekt. We hebben nog een stop gemaakt bij een klein dorpje. Hier ben ik vaak niet zo enthousiast over, omdat het een beetje ongemakkelijk aanvoelt om door zo’n dorpje heen te lopen. Hier viel het mee en hebben we rustig door het dorpje gewandeld. Ze lieten onder andere zien hoe ze rijst oogsten en hoe ze van stro hoeden maken. Deze kon je uiteraard ook kopen, maar werden minder opgedrongen dan ik wel eens heb meegemaakt.  Na het dorpje zijn we verder gevaren. Onderweg zie je veel platteland en wat dorpjes.  Zelfs in het kleinste dorp is eigenlijk altijd wel een gouden boeddhistisch bouwwerk te vinden. Na de lunch was het nog een paar uur varen. Toch ging de tijd snel voorbij en kwamen we eind van de middag aan in Bagan. Hier heb ik aan de rivier nog de zonsondergang gezien. Deze was ook erg mooi uitkijkend over een akker en de rivier met opnieuw een mooie spiegeling in het water. 

Bagan 
De volgende ochtend kon ik dan eindelijk Bagan gaan verkennen. Deze plaats stond al een tijd hoog op mijn lijst om in Azië te bezoeken. In de omgeving van deze stad zijn op een oppervlakte van ongeveer 40 vierkante kilometer ruim 2.000 tempels te bewonderen. De tempels zijn gebouwd tussen de 11e en de 14e eeuw. Ze zijn dus een paar honderd jaar tot 1.000 jaar oud. Nu heb ik eerder in Azië al vaker oude tempels bezocht met de tempels van Angkor in Cambodja als absolute hoogtepunt. Ik had heel veel zin om de tempels te gaan verkennen,  dit is 1 van de activiteiten die ik op reis het liefste doe, dus met 2.000 tempels kon ik even vooruit. Het rondlopen tussen de oude tempels is het dichtste wat ik bij een tijdmachine kan komen. Je kunt jezelf een beetje inbeelden hoe de wereld er een paar honderd jaar geleden hier moet hebben uitgezien. Erg bijzonder dat deze bouwwerken nu nog altijd te bewonderen zijn. 
 

4 dagen lang heb ik op een Ebike tussen de tempels doorgereden en er vele ook van binnen bekeken. Een Ebike is hier trouwens een soort van elektrische scooter die ongeveer de 40 kilometer per uur haalt. Ik vond het echt de ideale manier om me te verplaatsen. Ik had hierdoor de volledige vrijheid om te gaan en staan waar ik wilde. 
 

Op internet is veel informatie te vinden over de bekendste/best gerestaureerde tempels die er te zien zijn. De 1e dag heb ik ervoor gekozen om bij de tempels te beginnen die het verste van mijn accommodatie aflagen. Er zaten een aantal mooie exemplaren bij. Tussendoor ben ik ook zomaar wat tempels ingelopen . In de onbekende tempels kom je soms hele mooie en verrassende dingen tegen. De tempels zijn boeddhistisch en er zijn boeddhas te vinden in allerlei grotes en houdingen. Je hebt zittende, staande en liggende boeddhas. Er zijn gouden boeddhas, maar ook van andere materialen. 
 

De 2e dag heb ik de meeste bekende tempels bezocht. De best gerestaureerde tempels is de Ananda tempel. Binnenin zijn 4 grote staande boeddhas te vinden. Aan elke kant staat er 1 gericht op het noorden, zuiden, westen of oosten. De opbouw van deze tempel kom je in veel tempels tegen. Deze tempel is hoe de minder gerestaureerde tempels er waarschijnlijk ook ooit uitzagen. Mooi om te zien. Ook nu heb ik afgewisseld met onbekende tempels. Ondanks dat bepaalde tempels vooral qua opbouw wat gelijkenissen hebben zijn ze toch allemaal verschillend. Ook zijn er genoeg tempels te vinden die van binnen of van buiten totaal anders zijn dan de meest voorkomende tempels. De boeddhas zijn ook elke keer anders. Soms loop je een tempel in en wordt je verrast door een enorm grote boeddha. In de onbekende tempels is het ook lekker rustig en waan je je af en toe in een Indiana Jones film. De Sulamani tempel vond ik deze dag erg mooi omdat hier mooie muurschilderingen te vinden zijn die nog behoorlijk intact zijn. 
 

De 3e dagen ben ik bij de Shwezigon tempel begonnen. Deze enorme gouden stupa is zeer kleurrijk. In de diverse bijgebouwen zijn hier vele mooie dingen te vinden.  Deze tempel was een mooie afwisseling met de overige tempels. Ook de Manuha tempel was erg mooi. Deze tempel is hier zeker niet de grootste. De ontdekking van 3 enorme zittende boeddhas en een grote liggende boeddha was dan ook een zeer indrukwekkende verrassing. 

Ballonvlucht over Bagan 
1 van de dingen die ik ook al had bedacht om in Bagan te doen is het maken van een Ballonvlucht om van boven het grote aantal tempels nog beter te kunnen bewonderen. Voor zonsopkomst werd ik opgehaald. Ter plaatse was er een ontbijtje. Na het ontbijt kregen we een briefing. Net voor zonsopkomst gingen we de lucht in. De Ballonvlucht was echt geweldig. Van boven zie je pas goed hoeveel tempels er in het gebied te vinden zijn. De vlucht gaat recht over de tempels. Hierdoor krijg je unieke uitzichten over Bagan. Ook de zonsopkomst was erg mooi om vanuit dit perspectief te zien. Er gaan hier in het goede seizoen qua weer elke dag een 20 ballonnen de lucht in. Ook het zicht op de overige luchtballonnen zorgen voor een heel mooi plaatje. Na een uurtje was de prachtige ervaring voorbij en landde de piloot feilloos in het geplande veld. Hier kregen we om 8u in de ochtend een glas champagne om te proosten op de geslaagde vlucht. Een Ballonvlucht is een dure aangelegenheid, maar deze unieke ervaring was echt iedere cent waard. 

Mooie afsluiting Bagan
Na de geweldige Ballonvlucht had ik de rest van de dag de tijd om nog wat tempels van dichtbij te bekijken. Deze keer ben ik een bepaalde route gaan rijden en lukraak bij wat tempels gaan kijken. Wat verder van de hoofdweg ontdekte ik een tempel waar je via een trap bovenop kunt komen. Bij alle grote/bekende tempels is het niet meer mogelijk om ze te beklimmen. Door de grote aantallen toeristen is de kans te groot dat de tempels schade oplopen. Maar deze tempel kon ik dus wel op. Vanaf het dak heb je een prachtig uitzicht op de tempels.  
 

Na het bezoeken van nog een aantal tempels was het tijd voor de laatste zonsondergang hier. De 1e avonden heb ik 2 maal de zonsondergang aan de rivier gezien en 2 keer op een aangelegde heuvel waar het erg druk was, maar het uitzicht wel goed. Er zijn een aantal heuvels aangelegd om een alternatief te bieden voor de niet meer te beklimmen tempels die mensen vooral met zonsopkomst en zonsondergang bezochten. Vanuit de luchtballon had ik echter een tempel gezien waar mensen stonden voor de zonsopkomst. Ook deze tempel is verder van de grote weg af en meer in het binnenland van Bagan gelegen. Nu leek me dat wel een geschikte plek om de laatste zonsondergang te zien. Op Google Maps heb ik de tempel gevonden omdat ik ongeveer wist waar deze te vinden moest zijn door herkenningspunten die ik vanuit de ballon had gezien. Hier waren in totaal ik gok een man of 40. Het uitzicht vanaf deze tempel is echt prachtig. Je kunt aan alle kanten heel ver kijken. Het was een mooie vondst vanuit de luchtballon. De zonsondergang was mede door wat bewolking een erg mooie lichtshow. Dit was echt de perfecte afsluiting van 4 geweldige dagen tussen de tempels van Bagan. Dit is zeker 1 van de hoogtepunten van de reis tot nu toe. 
 

Opnieuw Bangkok 
Na 4 geweldige dagen tussen de tempels van Bagan was het tijd om weer terug te gaan naar Bangkok. De week in Myanmar is erg goed bevallen. Ik ben blij dat ik een deel van dit mooie land heb kunnen ontdekken. In Bangkok wil ik deze keer een aantal plekken bezoeken die ik 10 jaar geleden tijdens mijn 1e reis ook heb gezien. Ook ga ik een fietstocht door de stad maken en een boottocht over de wateren van Bangkok. 
 

Terug naar huis? 
Ik ga mijn reis niet afbreken, maar ik heb besloten om eind februari een weekje terug naar huis te gaan om vervolgens begin maart naar Zuid/Midden Amerika te gaan voor de laatste maanden van de reis. Ik heb hier toe besloten omdat het qua route kan. Ook vind ik het leuk om thuis te zijn met de 70e verjaardag van Mam. 10 jaar terug bij de 60e verjaardag was ik ook al op reis, maar deze keer zal ik er wel bij zijn. Verder kan ik nog wat praktische zaken regelen in Nederland. Een weekje reisrust lijkt me ook wel lekker om de batterij weer op te laden voor de laatste paar maanden. 
 

Tot de volgende keer, 
 

Met reizende groet, 
 

Bram